اسلام در لسان روايات

    امام اميرالمومنين(علیه السلام) مي فرمايـد : اِنَّ الْاِسْلَامَ هُوَالتَّسْلِيمُ وَ التَّسْلِيمَ هُوَ الْيَقِينُ وَ الْيَقِينَ هُوَ التَّصْدِيقُ وَ التَّصْدِيقُ هُوَ الْاِقْرَارُ وَ الْاِقْرَارَ هُوَ الْعَمَـلُ وَالْعَمَـلَ هُوَ الْاَدَاءُ. (1) ماهيت اسـلام مركب از اعتقاد ، زبان و عمل است ، يعني هر انساني بايد از نظر قلبي ، اعتقاد و يقين به اسلام داشته باشـد ، در مرتبة زبان اعتراف و تصديق اسلام نمايد و در مقام عمل تسليم احكام و مقررات دين باشد .  

    امام صادق(علیه السلام) مي فرمايـد ، رسـول خـدا (صلی الله علیه و آله) فرمـود : اَلْاِسْـلَامُ عُرْيَانٌ ، فَلِبَاسُـهُ الْحَيَاءُ وَ زِينَتُهُ الْـوَقَارُ وَ مُرُوئَتُهُ الْعَمَلُ الصَّالِحُ وَ عِمَادُهُ الْوَرَعُ وَ لِكُلِّ شَيءٍ اَسَاسٌ وَ اَسَاسُ الْاِسْلَامِ حُبُّنَا اَهْلَ الْبَيْتِ (علیه السلام) (2) به حقيقت اساس اسلام محبت اهل بيت ( عليهم الصلاة والسلام ) مي باشد .

    امام جواد (علیه السلام) در مورد تعريف اسلام از پدران بزرگوارش و از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نقل نموده : اِنَّ اللهَ خَلَقَ الْاِسْلَامَ فَجَعَلَ لَهُ عَرْصَـةً وَ جَعَلَ لَهُ نُـورًا وَ جَعَلَ لَهُ حِصْـنًا وَ جَعَـلَ لَهُ نَاصِـرًا فَاَمَّا عُرْصَتُهُ فَالْقُـرْآنُ وَ اَمّا نُـورُهُ فَالْحِكْمَةُ وَ اَمَّا حِصْـنُهُ فَالْمَعْـرُوفُ  وَ اَمَّا اَنْصَـارُهُ فَأنَا وَ اَهْلَ بَيْتِي وَ شِيعَتُنَا فَاَحِـبُّوا اَهْلَ بَيْتِي وَ شِيعَتَهُمْ وَ اَنْصَـارَهُمْ فَإنَّهُ لَـمَّا اُسْرِيَ بِي اِلَي السَّمَاءِ الدُّنْيَا فَنَسَبَنِي جَبْرَئِيلُ (علیه السلام) … (3)

    هنگامي كه خداوند تبارك و تعالي دين اسلام را فرستاد براي آن ميدانگاهي قرار داد ، براي آن نورانيتي داد ، براي آن حفاظ و ناصري قرار داد . ميدانگاه و حدود اسلام قرآن است . نور اسلام حكمت است . قلعه و حفاظ اسلام معروف و دستورات آن مي باشد .

    انصار و ياوران اسلام من و اهل بيتم و شيعيانم مي باشيم پس اهل بيـتم و پيـروانم را دوست بداريـد . هنگامي كه شب معـراج به آسمان ها عروج نمودم ، جبرئيل به من خبـر داد ، خداوند سبحان محبت شما و اهل بيت شما و پيروان شما را در دلهاي ملائكه امانت نهاده . وقتي به زمين برگشـتم جـبرئيل گفت : خداوند محبت شما و اهل بيت شما و شيعيان شما را در دلهاي مؤمنين امت وديعه قرار داده است و امتم بايد وديعه و امانتم را تا قيامت حفظ نمـوده و از آنها پيروي كنـند . فَلَوْ اَنَّ الـرَّجُلَ مِنْ اُمَّتِي عَـبَدَاللهَ عَزَّوَجَـلَّ عُمـْـرَهُ اَيَّامَ الدُّنْيـَا ثـُمَّ لَقِـيَ اللهَ عَـزَّوَجَـلْ مُـبْغِضًا لِاَهْلِ بَيتِي وَ شِيعَتِي مَا فَرَّجَ اللهُ صَدْرَهُ اِلَّا عَنِ الْنِفَـاقِ (4)

    بنابـراين حقيقت و ماهيت اسـلام خلاصـه مي شـود به محبت پيغمبر و اهل بيت طاهرين آن حضرت ( عليهم الصلاة والسلام )  و پيروي از دستورات آنان .

از نظر لغت و اصطلاح

    از نظر واژه لغـوي معناي اسلام عبارت است از تسليم ، پذيرش و تصديق اين دين آسماني .

    به حسب اصطلاح ، اسـلام اسم است براي مجمـوع آن قوانين و برنامه اي كه پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) از جانب خدا براي هدايت مردم آورده است . اين قوانين داراي جنبه هاي كلي ، اعتقادي  فروعي ، اخلاقي ، اجتماعي و اداري مي باشد كه به كار بستن آنها سعادت دائمي بشر را تأمين مي كند .

    به عبارت ديگر قوانين اسلام مركب از سه بخش كلي به نام اصـول اعتقادي ( توحيد ، عدل ، نبوت ، امامت ، معاد ) و فروع عملي فقهي ( نماز ، روزه ، زكات ، خمس ، حج ، جهاد ، امر به معروف ، نهي از منكر ، تولي و تبري و … ) و دستورات اخلاقي و اجتماعي مي باشد . قال النبي (صلی الله علیه و آله) انما العلم ثلاثه : آية محكمه ( اصول دين ) ، او فريضـة عادله ( فروع دين ) ، او سنة قائمه ( دستورات اخلاقي ) ، و مـا خلاهـن فهـو فضـل .(5) رسول گـرامي اسلام (صلی الله علیه و آله)  مي فرمايد : آن آگاهي كه علم است ، آگاهي به معارف و قواعد اصول دين ، فروع دين و اخلاق اسلامي مي باشـد ، و داناي به اينها عالم است و آگاهي به غير اين امور علم نيست ، فضـل و كمال است براي كسي كه آشنايي به اين امور دارد و خود او را هم نمي توان گفت عالم است .     

    اسـلام آخرين دين و كاملترين اديان آسـماني است . با آمدن اسلام اديان قبلي نسـخ و نياز به اديان منسوخه نيست ، زيرا اسلام دين كامل و جامع است و آنچه را كه بشر در زندگي از لحاظ مادي و معنوي لازم دارد ، دارا مي باشد . پس با وجود دين كامل نياز به دين ناقص نيست .

    هركس كه با اظهار و گفتن كلمة ( لا اله الا الله ) در برابر اسلام سر تسليم گذارد و عمل به مقررات آن نمايد از سلامت و امان اسلام برخوردار و در دنيا مال ، ناموس و جان او مصون و محترم و در آخرت رستگار خواهد بود .     

    فَأقِمْ وَجْهَكَ لِلدَّينِ حَنِيفاً فِطْرَتَ اللهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللهِ ذَالِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَ لَكِنَّ أكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعَلَمُونَ .(6)  
    پيغمبر ، استقامت نما در راه اسـلام ، اين آيين حنيف بر فطرتي است كه خداوند انسانها را بر آن آفريده و هيچ تغييري در خلقت خداوند نيست ، اسلام دين حق است ولي اكثر مردم آن را نمي دانند .

_________________________

[1] ـ اصول كافي ، جلد 2 ، صفحه 45

[2] ـ اصول كافي ، جلد 2 ، صفحه 36

[3] ـ اصول كافي ، جلد 2 ، صفحه 46

[4] ـ اصول كافي ، جلد 2 ، صفحه 46

[5] ـ اصول كافي ، جلد 1 ، صفحه32

[6] ـ سوره روم ، آيه 30