سنخيت عمل و جزا
    قانون سنخيت از قوانين مهم فلسفي و عقلائي مي باشد اگر كسي در دنيا عمل صالح ديني ندارد مانند همان كور مادر زاد و طـفل ناقص الاعـضاء در عالـم رحم است ، هنـگامي كه مـتولد مي شود در دنيا چشـم سالم پيدا نمي كند . آدم غيـرصالح در آخرت ممكن نيست عـمل صالح بكارد و از آن بهـره
ببرد . زيرا دنيـا يوم العمل است نه يوم الحساب ، آخرت يـوم الحساب است نه يـوم العمل . دنيا عالم زراعت و كاشتن است نه آخرت ، آخرت عالم محصول ( نتيجه ) و بهره گيري است .

    به تعبيـر فلسـفي ترتب عمـل و نتيجـة ترتـب ، علـت (مقتضي) و معلول است . اگر در دنيا عمل صالح فراهـم شود معـلول و زندگي بهشتي را هم خداوند فراهـم مي كند ، اگـر علت و عمل صالح نبـود معلول و زنـدگي بهشتي هم نيست . آن گاه علت چيزي ديگـر و معلول هم شيء آخر مي باشـد ، يعني علت ، ظلـم و عمل غير مشروع است ، طبيعتاً نتيجه و معلول هم جهنم مي باشد .

    پس ما اگر پيرامون نسبت دنيا و آخرت و زندگي در آنها اندكي تأمل نماييم ، در مي يابيم كه حقيقت چيست . گـرچه براي انسـان درك اين حقـايق مشـكل و نياز  به دقـت  دارد ، مثلاً اگر كسي بتوانـد با طفـل در رحم مادر سخن بگويـد كه ماوراء رحم جهاني است كه در آن زمين و آسمان ، ستارگان و كهكشان وجود دارند و در آن موجوداتي مانند انسان و حيوان زندگي مي كنند ، بچـه در رحم مادر نمي تواند اين حقايق را درك و تصديق كند با اينكه آن واقعيات در خارج وجود دارند .  

    مردم در دنيا هماننـد بچه در رحم مادر مي مانند كه هر چه انبيـاء ، اولياء و سفراي الهي آنان را تبليغ و دعوت نمايند كه زندگي دنيا موقت و مقدمه براي زندگي آخرت مي باشـد ، زندگي ابدي پس از مرگ در عالم ديگر است ، الدنيا مزرعة الآخرة دنيا كشتگاه آخرت است ، هرگونه كه زراعت و عمل باشد نتيجه و  ثمره ، هم سنخ  با آن مي باشـد ، عمل  خوب  ثمرش  بهشت جاويدان و عمل بد اثرش جهنم سوزان است.
بذر را در ارض دنيا كاشتي            در نتيجه سبره اش برداشتي

    باور اين حـقايق براي اهل دنيـا كه غرق در لهـو و لعب مي باشند ، دشوار خواهد بود ، زيرا زرق و برق مادي دنيا و ابر سياه غفلت و گناه جلوي آفتاب درخشان فطرت و درك عقلي آنان را گرفته است مگر اينكه گناه زدايي نموده و توبه كنند . إن عـدتـم عـدنا ، اگر شما برگرديد ما هم شما را مي بخشيم . وَ سَارِعُـوا اِلَي مَغْفِـرَةٍ مِّـن رَّبِّكُـمْ وَ جَنَّـةٍ عَرْضُـهَا السَّـمَاوَاتُ وَالْأرْضُ اُعِـدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ [1] سبقت بگيريد به وسايل مغفرت پروردگار ( به توحيد  عدل ، نبوت ، ولايت و امامت ، معاد ، نماز ، روزه ، حج ، خمس  زكـات ، جهـاد و ... ) كه نتيـجة آن براي متقيان ، بهشتي به وسعـت پهـناي آسمانـها و زمـين است و… وَ اَنِيبُـوا اِلَـي رَبِّكُـمْ وَ اَسْلِمُواْ لَهُ مِنْ قَبْلِ اَن يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ [2] پيش از آني كه عذاب دامنگير شما شـود توبه كنيـد و بترسيد از آن وقتي كه عذاب فرا رسد ، در اين هنگام توفيـق توبه و بازگشت به خدا پيدا نكنيد و از جانب هيچ كس ياري نشويد .

_________________________

[1] ـ سوره آل عمران ، آيه 133

[2] ـ سوره زمر ، آيه 54