احکام شیر دادن (رضاع)

(مسئله 2902) اگر زن بچه‌ای را با شرايطي كه در مسئله 2923 گفته مي‌شود شير دهد آن بچه به اين افراد محرم مي‌شود:

1ـ خود زن ؛ و او را «مادر رضاعی» مي‌گويند .

2ـ شوهر زن كه شير متعلق به اوست ؛ و او را «پدر رضاعی» مي‌گويند .

3ـ پدر و مادر آن زن ، هر چه بالا روند ؛ اگر چه پدر و مادر رضاعي او باشند .

4ـ بچه‌هايی كه از آن زن به دنيا آمده‌اند يا به دنيا مي‌آيند .

5ـ بچه‌هاي اولاد آن زن ، هر چه پايين روند ؛ چه از اولاد او به دنيا آمده يا اولاد او آن بچه‌ها را شير داده باشند .

6ـ خواهر و برادر آن زن ، اگر چه رضاعي باشند ؛ يعني به واسطه شير خوردن با آن زن خواهر و برادر شده باشند ؛ به شرط اين‌كه شير متعلق به يک مرد باشد .

7ـ عمو و عمه آن زن ، اگر چه رضاعی باشند ، با شرط مذكور .

8 ـ دايی و خاله آن زن ، اگر چه رضاعی باشند ، با شرط مذكور .

9ـ اولاد شوهر آن زن كه شير متعلق به آن شوهر است ، هر چه پايين روند ؛ اگر چه اولاد رضاعي او باشند .

10ـ پدر و مادر شوهر آن زن كه شير متعلق به آن شوهر است ، هر چه بالا روند .

11ـ خواهر و برادر شوهری كه شير متعلق به اوست ؛ اگر چه خواهر و برادر رضاعی او باشند .

12ـ عمو ، عمه ، دايی و خاله شوهری كه شير متعلق به اوست ، هرچه بالا روند ؛ اگر چه رضاعی باشند .

همچنين افراد ديگري نيز به واسطة شيردادن محرم مي‌شوند كه در مسائل آينده بيان مي‌شود.

(مسئله 2903) اگر زن كودكي را با شرايطي كه مي‌آيد شير دهد ، پدر آن كودک نمي‌تواند با دخترهاي آن زن و نيز با دخترهاي شوهري كه شير متعلق به اوست ازدواج كند بلكه احتياط واجب آن است كه دخترهاي رضاعي او را هم براي خود عقد ننمايد . ولي جايز است با دخترهاي رضاعي آن زن ازدواج كند ؛ اگر چه احتياط مستحب آن است كه با آنان هم ازدواج نكند و نگاه محرمانه ـ يعني نگاهي كه انسان مي‌تواند به محرمهاي خود كند ـ نيز به آنان ننمايد .

(مسئله 2904) اگر زني بچة دختر خود را از شير پدر آن دختر با شرايطي كه مي‌آيد شير دهد آن دختر كه مادر بچه است بر شوهرش حرام مي‌شود ؛ همچنين است اگر بچه‌اي را كه شوهر دخترش از زن ديگر دارد شير دهد . ولي اگر بچة پسر خود را شير دهد زن پسرش كه مادر آن طفل شيرخوار است بر شوهر خود حرام نمي‌شود .

(مسئله 2905) اگر زن پدرِ دختري كودك شيرخوار شوهر آن دختر را از شير پدر آن دختر شير دهد آن دختر به شوهرش حرام مي‌شود ؛ خواه كودك از همان دختر يا از زن ديگر شوهر او باشد .

(مسئله 2906) پدر رضاعي كودك با خواهران نسبي كودك محرم نمي‌شوند ؛ هر چند احتياط مستحب آن است كه با آنان ازدواج ننمايد . و نيز اولاد خويشان پدر رضاعي به خواهر و برادر آن كودك محرم نمي‌شوند .

(مسئله 2907) اگر زني كودكي را شير دهد به برادرهاي آن كودك محرم نمي‌شود همچنين فرزندان و خويشان آن زن به برادر و خواهر آن كودك محرم نمي‌شوند .

(مسئله 2908) اگر انسان با زني كه دختري را شير كامل داده ازدواج كند و نزديكي نمايد ديگر نمي‌تواند آن دختر را براي خود عقد كند ؛ همچنين اگر با دختري ازدواج كند ـ هرچند نزديكي نكرده باشد ـ ديگر نمي‌تواند با زني كه آن دختر را شير كامل داده ازدواج نمايد .

(مسئله 2909) با دختري كه مادر يا مادر بزرگ انسان او را شير كامل داده نمي‌توان ازدواج كرد ؛ همچنين است دختري كه زن پدر انسان از شير پدر انسان آن دختر را شير داده باشد . و چنانچه انسان دختر شيرخواري را براي خود عقد كند ، بعد مادر يا مادربزرگ يا زن پدر او از شير همان پدر ، آن دختر را شير دهد عقد باطل مي‌شود .

(مسئله 2910) با دختري كه خواهر يا زنِ برادر انسان از شير برادرش او را شير كامل داده نمي‌توان ازدواج كرد ؛ همچنين است اگر خواهر زاده يا برادرزاده يا نوة خواهر يا نوة برادر انسان آن دختر را شير داده باشد .

(مسئله 2911) اگر زن از شير شوهر خود كودكي را شير دهد و بعد از آن شوهر ديگري كند و از شير دوم كودك ديگري را شير دهد ، آن دو كودك به يكديگر محرم نمي‌شوند ؛ اگر چه بهتر است با هم ازدواج نكنند و نگاه محرمانه به يكديگر ننمايند .

(مسئله 2912) اگر زن از شير يك شوهر چندين كودك را شير دهد همة آنان به يكديگر و به شوهر و به زني كه آنان را شير داده محرم مي‌شوند ؛ همچنين اگر كسي چند زن داشته باشد و هركدام آنان با شرايطي كه مي‌آيد كودكي را شير دهند همة آنها به يكديگر و به آن مرد و به همة آن زنها محرم مي‌شوند .

(مسئله 2913) اگر زني از شير يك شوهر پسر و دختري را به طور كامل شير دهد ، خواهر و برادر آن دختر به خواهر و برادر آن پسر محرم نمي‌شوند ؛ هرچند احتياط مستحب آن است كه با يكديگر ازدواج نكنند .

(مسئله 2914) اگر زن از شير شوهر خود يكي از اين افراد را شير دهد ، شوهرش بر او حرام نمي‌شود ولي بهتر است احتياط نمايند:

1ـ برادر و خواهر خود

2ـ عمو و عمه و دايی و خاله خود

3ـ اولاد عمو و دايي خود 4ـ برادرزاده خود

5‌ـ برادر يا خواهر شوهر خود

6ـ خواهرزاده يا خواهرزاده شوهر خود

7ـ عمو و عمه و دايی و خاله شوهر خود

8 ـ نوه زن ديگر شوهر خود

(مسئله 2915) زنی كه برادر كسي را شير داده به او محرم نمي‌شود ؛ اگر چه احتياط مستحب آن است كه با او ازدواج نكند .

(مسئله 2916) اگر زني دختر عمه يا دخترخاله كسي را شير دهد به او محرم نمي‌شود ولي احتياط مستحب آن است كه از ازدواج با او خودداري نمايد .

(مسئله 2917) انسان نمي‌تواند بدون اجازه همسر خود با زنهايی كه به واسطه شير خوردن خواهرزاده يا برادرزاده همسرش شده‌اند ازدواج كند ؛ و نيز بنا بر احتياط واجب نمي‌تواند با دختر ، خواهر ، مادر و مادربزرگ رضاعی پسری كه خود انسان با او لواط كرده ازدواج نمايد .

(مسئله 2918) اگر به واسطه شير دادن حق شوهر از بين نرود ، زن مي‌تواند بدون اجازه شوهر بچه فرد ديگری را شير دهد ؛ ولي جايز نيست بچه‌اي را شير دهد كه به واسطة شير دادن به او به شوهر خود حرام مي‌شود .

(مسئله 2919) انسان نمي‌تواند با دو خواهر ـ اگر چه رضاعي باشند ـ ازدواج كند ؛ و چنانچه دو زن را عقد كند و بعد بفهمد خواهر بوده‌اند ، در صورتي كه عقد آنان در يك وقت بوده بنا بر احتياط واجب هر دو باطل است ؛ و اگر در يک وقت نبوده عقد اولي صحيح و عقد دومي باطل است .

(مسئله 2920) اگر كسي بخواهد زن برادرش به او محرم شود مي‌تواند دختر شيرخواری را با شرايطی كه در مسئله 2863 گفته شد براي خود عقد كند و با شرايطي‌كه در مسئله 2923 بيان مي‌شود زن برادرش آن دختر را شير دهد ، كه در اين صورت عقد دختر باطل و برای او محرم و حرام هميشگی مي‌گردد و زن برادرش نيز به او محرم مي‌شود .

(مسئله 2921) مستحب است زنان از شيردادن به هر كودكي پرهيز كنند ؛ زيرا ممكن است فراموش كرده و باعث ازدواج دو محرم با يكديگر شوند .

(مسئله 2922) مستحب است كساني‌كه با شيرخوردن خويشاوند مي‌شوند به يكديگر احترام كنند ؛ ولی از يكديگر ارث نمي‌برند و حقوق خويشاوندی كه انسان با خويشان خود دارد براي آنان ثابت نيست .

     شرايط شير دادنی كه علت مَحرم شدن است

(مسئله 2923) شير دادني كه علت محرم شده است نُه شرط دارد:

1ـ كودک ، شير زن زنده را بخورد .

2ـ شير از زايمان باشد ، نه اين‌كه به واسطه مكيدن شير در پستان پديدار شود و كودک از آن استفاده نمايد .

3ـ شير آن زن از ازدواج حلال باشد ؛ پس اگر شير كودكي را كه از زنا به دنيا آمده به كودكي ديگر بدهند ، به واسطه آن شير كودک به كسي محرم نمي‌شود .

4ـ كودك شير را از پستان بمكد ، نه آن‌كه در گلوي او بريزند يا بدوشند و به وسيلة ديگري به او بخورانند ؛ هر چند احتياط خوب است .

5ـ شير خالص باشد ، نه آن‌كه با چيز ديگر آميخته شود ؛ مگر آن‌كه آنچه با شير مخلوط شده به گو نه‌اي كم باشد كه در شير مستهلك شود .

6ـ شير از يک شوهر باشد ؛ پس اگر زن شيردهی طلاق گرفته و بعد از آن شوهر ديگري اختيار كند و از او آبستن شود و تا موقع زاييدن شيري كه از شوهر اول داشته باقي باشد و مقداري پيش از زاييدن از شير شوهر اول و مقداري پس از زاييدن از شير شوهر دوم به كودك بدهد آن كودك به كسي محرم نمي‌شود .

7ـ كودک به علت بيماري شير را برنگرداند ؛ و در صورتي كه شير را برگرداند بنا بر احتياط واجب كساني‌كه به واسطة شير خوردن به آن كودك محرم مي‌شوند با او ازدواج نكنند و نگاه محرمانه نيز به او ننمايند .

8 ـ كودک يا پانزده مرتبه يا يك شبانه‌روز به طور پيوسته و بدون آن‌كه شير زن ديگر يا غذاي ديگر خورده باشد از آن زن شير سير بخورد و يا مقداري به او شير دهند كه بگويند از آن شير استخوانش محكم شده و گوشت در بدنش روييده است ؛ بلكه اگر ده مرتبه هم به او شير دهند بنا بر احتياط كساني‌كه به واسطة شير خوردن به او محرم مي‌شوند با او ازدواج نكنند و نگاه محرمانه نيز به او ننمايند .

9ـ كودک شير را پيش از تمام شدن سال دوم خورده باشد ؛ پس اگر تمام شير يا بعضي از آن بعد از دوسال باشد اثري ندارد ؛ ولي چنانچه از موقع زاييدنِ زن شيرده بيشتر از دو سال گذشته و شير او باقي باشد و كودكي را شير دهد ، بنا بر احتياط واجب كساني‌كه به واسطة شير خوردن به او محرم مي‌شوند با او ازدواج نكنند و نگاه محرمانه نيز به او ننمايند .

(مسئله 2924) بايد كودک در بين يك شبانه‌روز غذا يا شير زنِ ديگر را نخورد ؛ ولي اگر كمي غذا بخورد كه نگويند در آن بين غذا خورده اشكال ندارد . و نيز بايد پانزده مرتبه را از شير يك زن بخورد و در بين پانزده مرتبه شير زن ديگر را نخورد و در هر دفعه بدون فاصله شير كامل بخورد ؛ ولي اگر در بين شير خوردن نفس تازه كند يا كمي صبر كند به طوري كه از ابتداي پستان به دهان گرفتن تا وقتي كه سير مي‌شود يك دفعه حساب شود اشكال ندارد .