احكام تيمم

(مسئله645) در تيمم هنگام نيت بايد معين كندكه تيمم او بدل از غسل است يا بدل از وضو ، و اگر بدل از غسل باشد بايد آن غسل را معين نمايد ، و چنان چه به طور اشتباه نيت كند يا در تيمم بدل از غسل آن غسل را معين نكند تيمم او باطل است .

(مسئله646) اگر مختصری از پيشاني و پشت دستها را مسح نكند تيمم او باطل است چه از روی عمد باشد يا فراموشی و يا به واسطه ندانستن مسئله ، ولي دقت زياد لازم نيست و همين قدر كه بگويند تمام پيشاني و پشت دستها مسح شده كافي است .

(مسئله647) براي اين‌كه يقين كند تمام پشت دست را مسح كرده بايد مقداري بالاتر از مچ را هم مسح نمايد ، ولي مسح بين انگشتان لازم نيست .

(مسئله648) بنا بر احتياط واجب پيشاني و پشت دستها را از بالا به پايين مسح نمايد و نيز كارهايآن را پشت سر هم به‌جا آورد ، و اگر بينآنها به قدري فاصله دهد كه نگويند تيمم مي‌كند باطل است .

(مسئله649) در تيمم بنا براحتياط واجب بايد پيشاني و كف دستها و نيز پشت دستها پاك باشد ، و چنانچه كف دست نجس باشد و نتواند آن را آب بكشد بايد با همان كف دست نجس تيمم كند ، و بنا براحتياط با پشت دست هم اگر پاك است دوباره تيمم نمايد .

(مسئله650) كسي‌كه تيمم مي‌كند بايد انگشتر را از دست بيرون آورد ، همچنين اگر در پيشاني يا كف و يا در پشت دستها مانعي باشد بايد آن را برطرف نمايد .

(مسئله651) اگر احتمال دهد كه در پيشاني و كف يا پشت دستها مانعي هست ، چنانچه احتمال او در نظر مردم به جا باشد بايد جستجو نمايد تا يقين يا اطمينان پيدا كند كه مانعي نيست .

(مسئله652) اگر پيشاني و پشت دستها مو داشته باشد اشكال ندارد ، ولي اگر موي سر روي پيشاني آمده باشد بايد آن را كنار بزند .

(مسئله653) اگر در پيشاني ياكف و يا پشتدستها زخم باشد و رويآن را پانسمان كرده است به طوري كه نمي‌تواند باز نمايد ، بايد با همان حال تيمم كند و نماز او پس از بهبودي قضا ندارد .

(مسئله654) كسي‌كه وظيفه‌اش تيمم است چنانچه نتواند تيمم كند بايد نايب بگيرد تا او را تيمم دهد و كسي‌كه مي‌خواهد ديگري را تيمم دهد در صورت امكان بايد دستهاي آن شخص را به زمين بزند ، و اگر امكان نداشت دستهاي او را روي زمين بگذارد و او را تيمم دهد ، ولي اگر هيچ‌كدام امكان نداشت بايد دستهاي خود را به زمين بزند و به پيشاني و دستهاي او بكشد ، و در هر حال خود آن شخص بايد قصد و نيت تيمم را نمايد . 

(مسئله655) اگر در بين تيمم شك كند كه قسمتي از آن را فراموش كرده يا نه ، بايد آن قسمت را با آنچه بعد از آن است به جا آورد و چنانچه بعد از به جا آوردن هر جزئي شك كند كه درست انجام داده يا نه ، بنا بر احتياط دوباره آن را به جا آورد .

(مسئله656) اگر بعد از مسح دست چپ شك كند كه درست تيمم كرده يا نه ، تيمم او صحيح است . مگر اينكه شك او در مسح دست چپ باشد و فاصله هم نشده باشد كه در اين صورت آن را به جا آورد ، يعني دست چپ را مسح نمايد .

(مسئله657) كسي‌كه وظيفه‌اش تيمم است بنا بر احتياط نبايد پيش از وقت تيمم كند ، ولي اگر براي كار واجب يا مستحب ديگر تيمم كند ، چنانچه پس از داخل شدن وقت عذر او باقي باشد و از پيدا كردن آب مأيوس باشد مي‌تواند با همان تيمم نماز بخواند، و چنانچه بداند در وقت نماز تيمم براي او ممكن نيست بايد قبل از وقت تيمم كند .

(مسئله658) كسي‌كه و ظيفه‌اش تيمم است اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقي مي‌ماند ، در وسعت وقت مي‌تواند با تيمم نماز بخواند ، ولي اگر بداند كه تا آخر وقت عذر او برطرف مي‌شود بنا بر احتياط واجب بايد صبر كند و با وضو يا غسل نماز بخواند ، يا در تنگي وقت با تيمم نماز را به جا آورد ، همچنين اگر اميد دارد عذر او برطرف شود بنا بر احتياط واجب صبر كند .

(مسئله659) اگر در اول وقت نماز داراي عذري بوده و اميدي هم به برطرف شدن آن نداشته و با تيمم نماز را خوانده است ، چنانچه در آخر وقت عذر او برطرف شود بنا بر احتياط مستحب نمازش را با وضو يا غسل به جا آورد .

(مسئله660) كسي‌كه نمي‌تواند وضو بگيرد يا غسل كند ، در صورتي كه بترسد عذرش برطرف نگردد و موفق به خواندن نمازهاي قضا نشود ، مي‌تواند نمازهاي قضاي خود را با تيمم بخواند ، همچنين مي‌تواند نمازهاي مستحبي را كه وقت معين دارد با تيمم بخواند ، ولي اگر احتمال دهد كه تا آخر وقت نمازهاي مستحبي عذرش برطرف مي‌شود بنا بر احتياط صبر كند .

(مسئله661) كسي‌كه احتياطا بايد غسل جبيره‌اي و تيمم بدل از غسل نمايد ـ مثلا جراحتي در پشت اوست ـ اگر بعد از غسل و تيمم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغري از او سر بزند ـ مثلا ادرار كند ـ براي نمازهاي بعد بايد وضو بگيرد و احتياطا بدل از غسل هم تيمم كند .

(مسئله662) چيزهايي‌كه وضو را باطل مي‌كند تيمم بدل از وضو را هم باطل مي‌كند و چيزهايي كه غسل را باطل مي‌كند تيمم بدل از غسل را هم باطل مي‌كند و تيمم كساني كه به خاطر نبود آب و يا وجود عذر ديگري تيمم كرده‌اند به محض پيدا شدن آب يا برطرف شدن عذر باطل مي‌شود .

(مسئله663) كسي‌كه چند غسل بر او واجب است و نمي‌تواند غسل كند ، بنا بر احتياط واجب به جاي هر غسل يك تيمم به جا آورد .

(مسئله664) كسي كه نمي‌تواند غسل كند اگر بخواهد عملي را كه براي آن غسل واجب است انجام دهد ، بايد بدل از غسل تيمم نمايد ، و اگر نتواند وضو بگيرد و بخواهد غسلي را كه براي آن وضو واجب است انجام دهد ، بايد بدل از وضو تيمم نمايد .

(مسئله665) اگر بدل از غسل جنابت تيمم كند ، لازم نيست براي نماز وضو بگيرد ، بلكه مشروع نيست ولي اگر بدل از غسلهاي ديگر تيمم كند بنا بر احتياط واجب بايد وضو بگيرد ، و اگر نتواند وضو بگيرد تيمم ديگري بدل از وضو نمايد .

(مسئله666) كسي كه به جاي غسل تيمم كرده است اگر پس از آن كاري كه وضو را باطل مي‌كند انجام دهد و براي نمازهاي بعد نتواند غسل كند ، بايد وضو بگيرد و بنا بر احتياط واجب يك تيمم بدل از غسل هم انجام دهد ، و اگر وضو هم نمي‌تواند بگيرد بايد دو تيمم يكي بدل از غسل و ديگري بدل از وضو انجام دهد ، ولي اگر تيمم او بدل از غسل جنابت باشد ، چنانچه يك تيمم به قصد آنچه بر عهده اوست انجام دهد كافي است .

(مسئله667) كسي‌كه وظيفه‌اش تيمم بدل از وضو و تيمم بدل از غسل است ، همين دو تيمم كفايت مي‌كند ، و تيمم ديگري لازم نيست .

(مسئله668) كسي‌كه وظيفه‌اش تيمم است اگر براي كاري تيمم كند ، تا تيمم و عذر او باقي است كارهايي را بايد با وضو يا غسل انجام دهد مي‌تواند به جا آورد ، ولي اگر عذرش تنگي وقت بوده يا با داشتن آب براي نماز ميت يا خوابيدن تيمم كرده ، فقط مي‌تواند كاري را كه براي آن تيمم نموده انجام دهد .

(مسئله669) در چند مورد مستحب است نمازهايي را كه با تيمم خوانده دوباره بخواند:

1ـ اگر آب براي او ضرر داشته و عمدا خود را جنب كرده و با تيمم نماز خوانده است .

2ـ چنانچه يقين يا گمان داشته آب پيدا نمي‌كند و عمدا خود را جنب كرده و با تيمم نماز خوانده است .

3ـ اگر آب نداشته و تا آخر وقت به جستجوي آب نرفته و در تنگي وقت با تيمم نماز خوانده است . بعدا فهميده كه اگر جستجو مي‌كرد آب پيدا مي‌شد .

4ـ اگر نماز را عمدا تا آخر وقت نخوانده و در تنگي وقت آن را با تيمم خوانده است .

5ـ چنانچه گمان يا يقين داشته آب پيدا نمي‌كند و آبي را كه داشته است ريخته و با تيمم نماز خوانده است .

(مسئله670) كسي‌كه قبل از فرا رسيدن وقت آب داشته آن را بيرون ريخته ، بعدا فاقد الطهورين شده ، بنا بر احتياط واجب بايد نمازش را بعدا قضا كند .

(مسئله671) شخص فاقد الطهورين اگر خودش كوتاهي نداشته باشد بلكه زنداني و يا مثل زنداني باشد و اختيار از خود نداشته باشد نمازهايي كه از او فوت مي‌شود قضا ندارد.

(مسئله672) براي شخص فاقد الطهورين در هر صورت احتياط مستحب اين است كه نمازش را بدون وضو و تيمم به جا آورد بعدا با طهارت آن را قضا نمايد .

(مسئله673) تيمم كردن بر خاک معابر عمومي كه زير پای رهگذران لگد مال مي‌شود مكروه است .

(مسئله674) احتياط مستحب آن است كه تيمم بر خاک زمينهای مرتفع انجام شود كه از آلودگي و ملاقات نجاست دور مي‌باشد .