احکام و آداب میت
(مسئله685) بعد از مرگ مستحب است دهان، چشمها و چانه ميت را ببندند، دستها و پاهای او را دراز كنند و پارچه‌اي را روي او بيندازند ؛ و اگر شب هنگام مرده است در جايي كه او را گذاشته‌اند چراغ روشن كنند ، و براي تشييع جنازه او مؤمنان را خبر كنند و در دفن او شتاب نمايند ؛ ولي اگر يقين به مردن او ندارند بايد صبر كنند تا معلوم شود .
(مسئله686) مستحب است انسان در مرگ خويشان خصوصا در مرگ فرزند صبر كند ، و هر وقت ميت را ياد مي‌كند «إنّا للهِ وَ إنّا إلَيهِ رَاجِعُونَ» بگويد ؛ و براي ميت قرآن بخواند و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد .
(مسئله687) جايز نيست انسان در مرگ كسي صورت و بدن خود را بخراشد و به خود لطمه بزند و يا در مرگ فرزند و زوجة خود يقه پاره كند ؛ ولي پاره كردن آن در مرگ پدر و برادر بلكه ساير خويشان مانعي ندارد .
(مسئله688) اگر مرد در مرگ زن و يا فرزند يقه يا لباس خود را پاره كند ، يا اگر زن در عزاي ميت صورت خود را بخراشد به طوري كه خون بيايد يا موي خود را بكَند ، بنا بر احتياط واجب بايد ده فقير را طعام دهد و يا آنها را بپوشاند ؛ و اگر نتواند بايد سه روز روزه بگيرد . و چنانچه زن در عزاي ميت موي خود را بچيند ، بنا بر احتياط واجب بايد شصت فقير را طعام دهد يا شصت روز روزه بگيرد .
(مسئله689) احتياط واجب آن است كه در گرية بر ميت صدا را خيلي بلند نكنند .
(مسئله690) «غسل ، حنوط ، كفن ، نماز ، و دفن» هر ميت مسلمان غير از دسته‌هايي از مسلمين كه حكم كافر را دارند ـ مانند خوارج ، نواصب و غلات ـ بر هر مكلفي واجب است ، و اگر عده‌اي انجام دهند از ديگران ساقط مي‌شود و چنانچه هيچ‌كس انجام ندهد همه معصيت كرده‌اند . و اين قبيل واجب را «واجب كفايي» مي‌نامند .
(مسئله691) اگر انسان يقين يا اطمينان پيدا كند كسي كه متهم به بي‌مبالاتي نيست مشغول كارهاي ميت شده ، واجب نيست به كارهاي ميت اقدام كند ؛ ولي اگرشك يا گمان دارد بايد اقدام نمايد .
(مسئله692) اگر كسي بداند كه غسل يا كفن يا نماز و يا دفن ميت را باطل انجام داده‌اند بايد دوباره انجام دهد ؛ ولي اگر شک و يا گمان دارد كه درست بوده ، چنانچه كسي كه عمل را انجام داده متهم به بي‌مبالاتي نباشد ، لازم نيست اقدام نمايد .
(مسئله693) اگر ميت مسلمان غير دوازده امامي را هم مذهب او مطابق مذهبش غسل دهد ، اعاده آن لازم نيست .
(مسئله694) براي غسل ، حنوط ، كفن ، نماز و دفن ميت بايد از وليّ او اجازه بگيرند ؛ وليّ زن در غسل وكفن و دفن ، شوهر اوست ؛ و در غير اين موارد بنا بر احتياط واجب از همه كساني كه در ارث بردن مقدمند اجازه بگيرند يا يقين به رضايتشان حاصل شود .
(مسئله695) اگر اجازه گرفتن از وليّ ميت ممكن و ميسور نباشد ، لازم نيست از او اجازه بگيرند ؛ ولي چنانچه غفلت شود و بدون اجازة او بر ميت نماز بخوانند و او را دفن نمايند ، بنا بر احتياط نماز را بر قبر او اعاده نمايند .
(مسئله696) اگر كسي بگويد: «من وصي يا ولي ميتم» يا «ولي ميت به من اجازه داده كه غسل و كفن و دفن ميت را انجام دهم» چنانچه به گفته او اطمينان حاصل شود ، و يا ميت در دست او و تحت اختيار او باشد و ديگري هم در مقابل او مدعي نباشد ، و يا دو شاهد عادل به درستي گفته او شهادت دهند گفته او قبول است .
(مسئله697) اگر كسي براي انجام كارهاي پس از مرگ خود غير از ولي فرد ديگري را معين كند ، احتياط واجب آن است كه ولي و آن فرد هر دو اجازه بدهند .