1ـ به جماعت خوانده شود .

2ـ حداقل تعداد نمازگزاران به همراه امام هفت نفر مرد بالغ و عاقل و بنا بر احتياط غير مسافر باشند .

3ـ امام بعد از نماز عيد بايد دو خطبه بخواند .

4ـ بنا بر احتياط واجب بين دو محلي كه نماز عيد برپا مي‌شود حداقل يك فرسخ شرعي (حدود 5750 متر) فاصله باشد .

(مسئله 1553) خطبه‌هاي نماز عيد همانند خطبه‌هاي نماز جمعه است ؛ با اين تفاوت كه دو خطبة نماز عيد فطر و قربان بايد بعد از نماز خوانده شود .

(مسئله 1554) خوب است در خطبه نماز عيد فطر احكام زكات فطره ، و در خطبه نماز عيد قربان احكام قرباني را بگويند .

(مسئله 1555) شرايطي كه مطابق مسئله 1548 در امام جمعه معتبر بود در امام نماز عيد واجب نيز معتبر است .

(مسئله 1556) اگر نماز عيد واجب با شرايطش برگزار نشد يا افرادي به خاطر داشتن عذر نتوانستند در آن شركت كنند ، مستحب است اشخاص خودشان نماز عيد را به تنهايي بخوانند ؛ بلكه بنا بر اقوي به جماعت نيز مي‌توانند به جا آورند ؛ و در اين صورت فاصله شدن يك فرسخ ميان دو محلي كه نماز عيد خوانده مي‌شود و نيز خواندن خطبه لازم نيست هر چند خواندن خطبه در جماعت به اميد ثواب مانعي ندارد . و بنا بر احتياط در جماعت حداقل هفت نفر مرد بالغ عاقل وجود داشته باشند ؛ ولي اگر نباشند خواندن آن به قصد رجاء و اميدواري مانعي ندارد .

    احكام نماز عيد فطر و قربان

(مسئله 1557) نماز عيد فطر و قربان دو ركعت است كه در ركعت اول پس از تكبيره الاحرام و حمد و سوره بايد بنا بر احتياط واجب پنج تكبير بگويند و پس از هر تكبير يك قنوت بخوانند و پس از قنوت پنجم تكبير ديگري گفته و به ركوع روند و دو سجده را به جا آورده و برخيزند ؛ و در ركعت دوم پس از حمد و سوره چهار تكبير گفته و پس از هر تكبير يك قنوت بخوانند و تكبير پنجم را بگويند و به ركوع روند و دو سجده و تشهد را به جا آورده و نماز را پايان دهند .

(مسئله 1558) نماز عيد سوره مخصوصي ندارد ؛ ولي بهتر است در ركعت اول سوره اعلي «سوره 87» و در ركعت دوم سوره شمس «سوره 91» را بخوانند ؛ يا در ركعت اول سوره شمس و در ركعت دوم سوره غاشيه «سوره 88» را بخوانند .

(مسئله 1559) در قنوت نماز عيد فطر و قربان هر دعا و ذكري خوانده شود كافي است ؛ ولي بهتر است اين دعا را به اميد ثواب بخوانند:

«أللّهمَّ أهْلَ الْكِبْرِياءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ أهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ أهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أهْلَ التَّقْوَي وَ الْمَغْفِرَةِ، أسْألُكَ بِحَقِّ هَذَا الْيَوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً وَ لِمُحَمَّد صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ كِرَامَةً وَ مَزِيداً أنْ تُصَلِّيَ عَلَي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ أنْ تُدْخِلَنِي فِي كُلِّ خَيْرٍ أدْخَلْتَ فِيهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد وَ أنْ تُخْرِجَنِي مِنْ كُلِّ سُوء أخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمّد صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِم؛ أللَّهُمَّ إنِّي أسْألُكَ خَيْرَ مَا سَألَكَ بِهِ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ وَ أعُوذُ بِكَ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُكَ الْمُخْلصُون» .

(مسئله 1560) مستحب است در حالي‌كه عمامة سفيد بر سر نهاده پياده و با پاي برهنه و با وقار به نماز عيد بروند و نماز عيد را در صحرا بخوانند ؛ ولي در مكه مستحب است نماز عيد در مسجدالحرام خوانده شود .

(مسئله 1561) خواندن نماز عيد در زير سقف كراهت دارد .

(مسئله 1562) مستحب است در روز عيد فطر قبل از نماز عيد به خرما افطار كنند ؛ و در روز عيد قربان پس از نماز قدري از گوشت قرباني بخورند .

(مسئله 1563) مستحب است پيش از نماز عيد غسل كنند و دعاهايي كه در كتابهاي دعا نوشته شده به اميد ثواب بخوانند .

(مسئله 1564) نماز عيد اذان و اقامه ندارد ؛ بلكه مستحب است در صورتي كه به جماعت مي‌خوانند پيش از نماز سه بار «ألصّلاة» بگويند .

(مسئله 1565) مستحب است در نماز عيد بر زمين سجده كنند و در حال گفتن تكبيرها دستها را بلند نمايند ؛ و كسي‌كه نماز عيد مي‌خواند ـ چنانچه امام جماعت است يا به تنهايي نماز مي‌خواند ـ نماز را بلند بخواند .

(مسئله 1566) پس از نماز مغرب و عشاي شب عيد فطر ، و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عيد فطر و نيز پس از نماز عيد فطر مستحب است بگويند:

« أللهُ أكْبَر ، أللهُ أكْبَر ، لاإلهَ إلَّا اللهُ وَ اللهُ أكْبَر، الله أكْبَرُ و للهِ الْحَمدُ ، ألله أكْبَرعَلَي مَا هَدَانا» .

(مسئله 1567) مستحب است انسان در عيد قربان پس از ده نماز كه اول آنها نماز ظهر روز عيد (دهم ذي‌حجه) و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است ، تكبيرهايي را كه در مسئله پيش گفته شد بگويد و پس از آن ادامه دهد: «أللهُ أكْبَرُ عَلَي مَارَزَقْنا مِن بَهِيمَةِ الْأنْعَامِ وَالْحَمْدُ للهِ عَلَي مَا أبْلَانَا» . ولي اگر عيد قربان را در مني باشد ، مستحب است پس از پانزده نماز كه اول آنها نماز ظهر روز عيد و آخر آنها نماز صبح روز سيزدهم است اين تكبيرها را بگويد .

(مسئله 1568) مأموم بايد در نماز عيد ـ همچون نمازهاي ديگر ـ به جز حمد و سوره ذكرهاي ديگر نماز را خودش بگويد .

(مسئله 1569) اگر مأموم موقعي برسد كه امام مقداري از تكبيرها و قنوتها را گفته باشد ، بعد از آن‌كه امام به ركوع رفت بايد آنچه از تكبيرها و قنوتها را كه با امام نگفته خودش بگويد و سپس خود را به امام برساند ؛ و چنانچه در هر قنوت يك «سُبْحانَ اللّه» يا يک «ألْحَمْدُ لِلّه» بگويد كافي است .

(مسئله 1570) اگر مأموم امام جماعت را در ركوع ركعت اول نماز عيد درك كند اقتدا نمايد ، و هر اندازه از تكبيرات را با قنوت مختصر كه مي‌تواند به جا آورد و خود را به ركوع امام برساند ؛ و اگر در ركعت دوم برسد اقتدا نمايد و پس از چهار قنوت امام ، قنوت پنجم و تكبير آن را خودش بخواند و پس از سلام امام برخيزد و ركعت دوم را خودش به‌جا آورد .

(مسئله 1571) اگر نمازگزار در شمارة تكبيرها يا قنوتهاي نماز عيد شك كند ، چنانچه از محل آن گذشته باشد به شك خود اعتنا نكند ؛ و اگر از محل آن نگذشته باشد بنا را بر كمتر بگذارد ؛ و در صورتي كه بعد معلوم شود گفته بوده اشكال ندارد .

(مسئله 1572) اگر قرائت يا تكبيرها و يا قنوتهاي نماز عيد را فراموش كند و به جا نياورد نمازش صحيح است ؛ ولي اگر ركوع يا دو سجده يا تكبيره الاحرام را فراموش نمايد نمازش باطل مي‌شود .

(مسئله 1573) اگر در نماز عيد يك سجده يا تشهد را فراموش كند احتياط آن است كه پس از نماز آن را به جا آورد ؛ و اگر كاري كند كه براي آن در نمازهاي يوميه سجدة سهو لازم است بنا بر احتياط بعد از نماز دو سجده سهو به جا آورد .

(مسئله 1574) وقت نماز عيد فطر و قربان از اول آفتاب روز عيد است‌تا ظهر آن‌روز و بهتر است نماز عيد قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند ؛ و در عيد فطر مستحب است پس از بلند شدن آفتاب افطار كنند و زكات فطره را هم بدهند ، بعد نماز عيد را بخوانند .

(مسئله 1575) اگر نماز عيد در وقت خود خوانده نشود قضا ندارد ؛ ولي اگر ماه تا ظهر روز عيد فطر ثابت نشود ، برحسب اخبار وارده اقامة نماز عيد در صبح روز بعد مانعي ندارد ؛ ولي خوب است اين عمل به قصد رجاء و اميد ثواب انجام شود .