احرام حج و مستحبات آن
(مسئله 498) اولين واجب حج تمتّع «نيت حج تمتّع» است و دومين واجب آن «احرام» است؛ و آن در واجبات و شرايط و تروک و محرمات و مستحبات و مكروهات گذشته مانند احرام عمره است؛ فقط در نيّت و محل احرام تفاوت دارند. در احرام حج بايد به نيّت حج تمتّع محرم شود و محل آن مكة معظّمه است؛ و در هر جاي مكه واقع شود كافي است، ولي افضل «مسجدالحرام» است و افضل مواضع آن «مقام ابراهيم(علیه السلام) » و «حجر اسماعيل(علیه السلام)» است.
و چون شهر مكه وسعت پيدا كرده است بنابراحتياط هر چه نزديكتر به مسجدالحرام محرم شود تا مطمئن شود در حدود مكة صدر اسلام محرم شده است؛ و حتي المقدور اين احتياط ترك نشود. و اگر احرام از مكه ميسر نيست از هر جا ممكن است بايد محرم شود.
(مسئله 499) پس از انجام عمرة تمتّع بنابراحتياط واجب بايد انسان در مكه بماند و خود را گرو حج بداند، مگر اينكه ناچار باشد از مكه خارج شود؛ و در اين صورت بايد احرام حج ببندد و با احرام حج از مكه خارج شود. ولي اگر فرضا بدون حاجت و بدون احرام خارج شد و پس از يكي دو روز برگشت و در مكه احرام حج بست، احرام و حج او صحيح است. و براي اطلاع از تفصيل در اين مسئله به «مسئله 139» مراجعه شود.
(مسئله 500) پس از تمام شدن عمرة تمتّع لازم نيست فورا احرام حج ببندد؛ بلكه اجمالا وقت آن وسعت دارد، و مي‌تواند تأخير اندازد تا وقتي‌كه بتواند وقوف اختياري عرفات را در ظهر روز نهم ذيحجه درك نمايد؛ ولي پس از آن تأخير جايز نيست.
و اولي و احوط اين است كه احرام حج در روز هشتم ذيحجّه واقع شود؛ و بهتر است بعد از نماز ظهر باشد. ولي مقدم داشتن برآن، مخصوصا براي افراد پير و مريض و بخصوص تا سه روز قبل بي‌اشكال است.
(مسئله 501) اگر احرام حج تمتّع را فراموش كند يا در اثر ندانستن مسئله ترك كند و به مني يا عرفات برود، هر وقت متوجه شود بايد برگردد و در مكه محرم شود. و اگر نمي‌تواند به مكه برگردد بنابراحتياط به مقداري‌كه مي‌تواند برگردد، و اگر نمي‌تواند يا وقت تنگ است از همانجا احرام ببندد، هر چند در عرفات يا مشعر باشد. و اگر پس از اتمام حج متوجه شود، پس اگر در وقت احرام عمره اجمالا نيّت آن را داشته است حج او صحيح است.
(مسئله 502) بنابراحتياط در حج تمتّع پس از احرام و پيش از رفتن به عرفات، طواف مستحب بجا نياورد؛ و اگر فرضا بجا آورد بنابراحتياط لبّيك را تجديد نمايد.
مستحبات احرام حج
(مسئله 503) چيزهايي كه در احرام عمرة تمتّع مستحب بود و در «مسئله 201» به آنها اشاره شد در احرام حج نيز مستحب است.
علاوه بر اين مستحب است:
1ـ پس از اينكه در راه مشرف بر«اَبطَح» شد به آواز بلند لبّيك بگويد؛ و چون متوجه مني شد بگويد: «اَللَّهُمَّ إِيَّاكَ اَرْجُوْ، وَ إِيَّاكَ اَدْعُوْ، فَبَلِّغْنِي اَمَلِي وَ اَصْلِحْ لِي عَمَلِي.»
2ـ و وقتي‌كه به مني رسيد بگويد: «اَلْحَمْدُ لِلهِ الَّذِي اَقْدَمَنِيهَا صَالِحاً فِي عَافِيَةِ وَ بَلَّغَنِي هَذَا الْمَكانَ. أَللَّهُمَّ وَ هَذِهِ مِني وَ هِيَ مِمَّا مَنَنْتَ بِهَا عَلي اولِيائِكَ مِنَ الْمَنَاسِكِ فَأَسْأَلْكَ اَنْ تُصِلِّيَ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ اَنْ تَمُنَّ عَلَيَّ فِيهَا بِمَا مَنَنْتَ عَلي اولِيائِكَ وَ أَهْلِ طَاعَتِكَ، فَإِنَّمَا اَنَا عَبْدُكَ وَ فِي قَبْضَتِكَ.»
3ـ و شب عرفه را در مني بماند و نماز مغرب و عشا و صبح روز عرفه را در مسجد «خيف» بخواند؛ و بهتر است در نزد منارة وسط مسجد باشد تا سي ذراع اطراف آن، زيرا اين محل جاي نماز پيامبراكرم(صلی الله علیه آله) و انبياء گذشته(علیهم السلام) است. و مي‌تواند تا طلوع آفتاب در مني بماند. و اگر پيش از طلوع آفتاب به طرف عرفات حركت كند مانعي ندارد، ولي بهتر است قبل از طلوع آفتاب از وادي مَحَسَّر نگذرد. و حدّ مني از گردنة عقبه است تا وادي مُحَسَّر كه متّصل به مزدلفه [1] ـ است.
4ـ و هنگام توجه به طرف عرفات اين دعا را بخواند:
أَللَّهُمَّ اِلَيْكَ صَمَدْتُ وَ إِيَّاكَ اِعْتَمَدْتُ، وَ وَجْهَكَ اَرَدْتُ فَأَسْأَلُكَ اَنْ تُبَارِكَ لِي فِي رِحْلَتِي وَ اَنْ تَقْضِيَ لِي حَاجَتِي وَ اَنْ تَجْعَلَنِي الْيَوْمَ مَمَّنْ تُبَاهِي بِهِ مَنْ هُوَ اَفْضَلُ مِنِّي.
پس تلبيه گويان رهسپار عرفات شود.
_________________________
[1] ـ «مزدلفه» همان مشعرالحرام است.