احكام قضاي سجده و تشهد فراموش شده
(مسئله 1254) اگر نمازگزار سجده يا تشهد را فراموش كند و پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد ، بايد بنشيند و آن را نجام دهد و پس از اتمام نماز بنا بر احتياط براي هر يك از قيام و ذكر بي‌جا دو سجدة سهو انجام دهد ؛ ولي اگر پس از رسيدن به ركوع يا بعد از آن متوجه شود ، بايد پس از سلام با رعايت تمام شرايط نماز ، قضاي آن را به جا آورد و بعد از آن دو سجدة سهو نيز انجام دهد .
(مسئله 1255) سجده يا تشهد فراموش شده يكي از دو صورت را دارد:
1ـ آن‌كه سجده يا تشهد فراموش شده از ركعت آخر نماز باشد و پس از سلام نماز يادش بيايد ، كه در اين صورت چنانچه كاري كه عمدي و سهوي آن نماز را باطل مي‌كند ـ مثل روگرداندن از قبله ـ انجام نداده باشد ، بنابر احتياط واجب بدون قصد ادا و قضا سجده يا تشهد فراموش شده را انجام دهد و پس از آن نماز را در صورت قضاي سجده با تشهد و سلام و در صورت قضاي تشهد با سلام تمام كند ، و علاوه بر دو سجده سهوی كه براي قضاي تشهد يا سجده به جا مي‌آورد براي هر يك از سلام يا تشهد بي‌جا و يا كلام بي‌جا دو سجدة سهو به جا آورد .
2ـ آن‌كه سجده يا تشهد فراموش شده مربوط به ركعات ديگر باشد ، كه بايد پس از سلام نماز قضاي آن را نيت كرده و به جا آورد و سپس دو سجده سهو نيز انجام دهد .
(مسئله 1256) اگر سجده يا تشهد را چند مرتبه فراموش كند ، مثلاً يك سجده از ركعت اول و يك سجده از ركعت دوم فراموش نمايد ، بايد پس از نماز قضاي هر دو را با سجده‌هاي سهوي كه براي آنها لازم است به جا آورد ، و بنا بر احتياط قضاي اول را اول و قضاي دوم را دوم به جا آورد و بعد سجده‌هاي سهو را نيز انجام دهد .
(مسئله 1257) اگر يک سجده و يک تشهد را فراموش كند احتياط واجب آن است كه هركدام را اول فراموش كرده اول قضا نمايد ؛ و اگر نداند كدام يك اول فراموش شده احتياطاً يك سجده و يك تشهد و بعد يك سجدة ديگر به جا آورد ، يا يك تشهد و يك سجده و بعد يك تشهد ديگر به جا آورد تا يقين كند سجده و تشهد را به ترتيبي كه فراموش كرده قضا نموده است .
(مسئله 1258) اگر بين سلام نماز و قضاي سجده يا تشهد كاري كند كه اگر عمداً يا از روي اشتباه در نماز اتفاق بيفتد نماز باطل مي‌شود ـ مثلاً پشت به قبله نمايد ـ بايد قضاي سجده و تشهد را به جا آورد و نمازش صحيح است ؛ ولي احتياط مستحب آن است كه نماز را هم دوباره بخواند .
(مسئله 1259) اگر بين سلام نماز و قضاي سجده يا تشهد كاري كند كه براي آن سجدة سهو واجب مي‌شود ـ مثلاً از روي اشتباه حرف بزندـ بايد سجده يا تشهد را قضا كند و علاوه بر دو سجدة سهوي كه براي قضاي سجده يا تشهد به جا مي‌آورد بنا بر احتياط مستحب دو سجدة سهو ديگر هم انجام دهد .
(مسئله 1260) اگر نداند كه سجده را فراموش كرده يا تشهد را ، بايد هر دو را قضا نمايد و هركدام را اول به جا آورد اشكال ندارد .
(مسئله 1261) اگر شک دارد كه سجده يا تشهد را فراموش كرده يا نه ، واجب نيست قضا نمايد .
(مسئله 1262) كسي كه بايد سجده يا تشهد را قضا نمايد اگر براي كار ديگري هم سجدة سهو بر او واجب شود ، بنا بر احتياط واجب بايد بعد از نماز ابتدا سجده يا تشهد را قضا نمايد و سپس سجده‌هاي سهو را به جا آورد .
(مسئله 1263) اگر شك دارد قضاي سجده يا تشهد فراموش شده را انجام داده يا نه، چنانچه وقت نماز نگذشته بايد قضا كند ؛ بلكه اگر وقت نماز گذشته باشد بنا بر احتياط واجب قضاي آن را به جا آورد .