احکام جبیره و مسائل آن
(مسئله405) چوب ، پارچه و امثال آنها و باندي كه با آن زخم را پانسمان ميكنند و دارويي كه روي زخم و شكستگي و مانند آن ميگذارند ، پارچه يا چسب ، و يا پلاستيكي كه به طور موقت براي جلوگيري از رسيدن آب به زخم ، روي آن ميبندند در اصطلاح «جبيره» ناميده ميشود . وضو يا غسل و يا تيممي كه به هر علت روي اين باند يا پارچه انجام گرفته وضو يا غسل و يا تيمم جبيرهاي ميباشد .
(مسئله406) اگر در يكي از اعضاي وضو زخم يا دُمل يا شكستگي باشد ، چنانچه روي آن باز است و آب براي آن ضرر ندارد ، بايد به طور معمول وضو گرفت .
(مسئله407) اگر زخم يا دمل در صورت يا دستها باشد و روي آن باز است و آب ريختن روي آن ضرر دارد . چنانچه روي زخم پاك است و كشيدن دست تر بر آن ضرر ندارد دست تر بر آن بكشد ، و بنا بر احتياط مستحب پارچه يا پلاستيك پاكي روي آن ببندد و دست تر را روي آن هم بكشد.
و اگر دست تر كشيدن بر آن ضرر دارد ، بايد اطراف زخم را همان طور كه در وضو گفته شد از بالا به پايين بشويد و بنا بر احتياط مستحب پارچه يا پلاستيك پاكی روي آن ببندد و دست تر روي آن بكشد ؛ و اگر بستن پارچه ممكن نيست بايد اطراف زخم را بشويد و بنا بر احتياط مستحب تيمم هم نمايد .
و اگر به جاي زخم يا دمل ، شكستگي در صورت يا دستها باشد ، آنچه گفته شد انجام دهد و به احتياط واجب تيمم هم بنمايد ، ولي چنانچه روي زخم نجس باشد و نميتواند آن را آب بكشد ، احتياط واجب آن است كه دست تر روي آن بكشد و بعد دست تر را تطهير كند و روي زخم پارچهاي ببندد و روي پارچه هم دست بكشد و تيمم هم بكند .
واگر دست كشيدن روي آن ممكننيست يا موجبزياد شدن نجاست بدنميشود، دست تر روي پارچه بكشد و تيمم هم بكند و در همه فرضهاي بالا اگر شستن رويپارچه يا پلاستيك ممكن است بنا بر احتياط واجب روي آن را بشويد و دست هم روي آن بكشد ، ولي دقت زياد لازم نيست كه حتي زير نخها و فرو رفتگيها را بشويد .
(مسئله408) اگر زخم يا دمل و يا شكستگي در جلوي سر يا روي پا باشد و روي آن باز است ، چنانچه به هر دليل نتوان روي آن را مسح نمود ، بايد پارچه يا پلاستيك پاكي روي آن ببندد و روي آن را با رطوبت آب وضو مسح كند ، و اگر گذاشتن يا بستن پارچه روي آن ممكن نباشد مسح لازم نيست ، ولي بنابراحتياط واجب بايد تيمم هم بنمايد .
(مسئله409) اگر روي دمل يا زخم يا شكستگي بسته باشد ، چنانچه باز كردن ممكن است و زحمت و مشقت هم نداشته باشد و آب هم براي آن ضرر ندارد ، بايد روي آن را باز كند و وضو بگيرد چه زخم و مانند آن در صورت و دستها باشد يا جلو سر و روي پاها .
(مسئله410) اگر زخم يا دمل يا شكستگي در صورت يا دستها باشد و بشود روي آن را باز كرد چنانچه ريختن آب روي آن ضرر دارد ، ولي كشيدن دست تر ضرر ندارد ، پس اگر ممكن باشد طوري دست تر بكشد كه بگويند آن را شسته بايد چنين كند و كافي است و اگر شستن صدق نميكند احتياط واجب آن است كه دست تر روي آن بكشد و بعد پارچه پاكي روي آن ببندد و روي پارچه را هم دست تر بكشد .
(مسئله411) اگر نميشود روي زخم را باز كرد ولي زخم و چيزي كه روي آن گذاشته پاك است و رسانيدن آب به زخم ممكن است و ضرر و مشقت هم ندارد بايد آب را به روي زخم برساند و اگر نجس است چنانچه آب كشيدن آن و رساندن آب به روي زخم بدون زحمت و مشقت ممكن باشد ، بايد آن را آب بكشد و موقع وضو آب را به زخم برساند .
و در صورتي كه آب براي زخم ضرر دارد يا اينكه رساندن آب به روي زخم ممكن نيست بايد اطراف زخم را بشويد و اگر جبيره پاك است روي آن را مسح كند ، و اگر نميشود روي آن را دست تر كشيد ، مثلا دارويي است كه به دست مي چسبد ، پارچه پاكي را به طوري كه جزو جبيره حساب شود روي آن ببندد و دست تر روي آن بكشد ، و اگر اين هم ممكن نيست احتياط واجب آن است كه وضو بگيرد و تيمم هم نمايد .
و اگر روي زخم بسته يا پارچه روي آن نجس است و نميشود آن را پاك نمود ، چنانچه ميشود دست تر روي آن كشيد بنا بر احتياط واجب دست تر روي آن بكشد و بعد دست تر را تطهير كند و پارچه يا پلاستيك پاكي روي زخم ببندد و روي آن را هم دست بكشد و تيمم هم بنمايد و اگر نميشود دست تر روي آن كشيد دست تر روي پارچه بكشد و تيمم هم بنمايد .
(مسئله412) اگر جبيره تمام صورت يا تمام يك دست يا تمام هر دو دست را گرفته باشد و يا بيشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممكن نباشد ، بايد گذشته از وضوي جبيره بنا بر احتياط واجب تيمم هم بنمايد ، ولي اگر بيشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممكن باشد بايد جبيره را بردارد ، پس اگر زخم در صورت و دستهاست اطراف آن را بشويد و اگر در سر يا روي پاهاست اطراف آن را مسح كند ، و براي جاي زخم به دستور اعمال جبيره عمل نمايد .
(مسئله413) اگر جبيره تمام اعضاي وضو را گرفته باشد بايد تيمم بنمايد و بنا بر احتياط مستحب وضوي جبيرهاي هم بگيرد .
(مسئله414) كسي كه در كف دست و انگشتها جبيره دارد و در موقع وضو دست تر روي آن كشيده است بايد سر و پا را با همان رطوبت مسح كند .
(مسئله415) اگر جبيره تمام پهناي روي پا را گرفته ولي مقداري از طرف انگشتان و مقداري از طرف بالاي پا باز است ، بايد جاهايي كه باز است روي پا ، و جاهايي كه جبيره است روي جبيره را مسح كند .
(مسئله416) اگر در صورت يا دستها چند جبيره باشد بايد بين آنها را بشويد ، و اگر جبيرهها در سر يا روي پاها باشد بايد بين آنها را مسح كند و در جاهايي كه جبيره است بايد به دستور جبيره عمل نمايد .
(مسئله417) اگر در جايوضو زخم يا جراحت و يا شكستگي نيست ، ولي به جهت ديگري آب براي تمام دست و صورت ضرر دارد بايد تيمم كند ، و احتياط مستحب آن است كه وضوي جبيرهاي هم بگيرد ، و اگر براي مقداري از دست و صورت ضرر دارد ، اطراف آن را بشويد و پارچهاي روي آن ببندد و دست تر بر آن بكشد و به احتياط واجب تيمم هم بكند .
(مسئله418) اگر در جاي وضو يا غسل چيزي چسبيده كه برداشتن آن ممكن نباشد يا به اندازهاي دشوار است كه نميتوان تحمل كرد بايد به دستور جبيره عمل نمايد و بنا بر احتياط مستحب تيمم هم انجام دهد .
(مسئله419) كسي كه وظيفهاش تيمم است اگر در بعضي از جاهاي تيمم او زخم يا دمل و يا شكستگي باشد ، بايد مثل وضوي جبيرهاي تيمم جبيرهاي كند .
احكام غسل جبيرهاي
(مسئله420) احكام غسل جبيرهاي نيز همانند احكام وضوي جبيرهاي است ، ولي بايد آن را ترتيبي به جا آورند ، و اگر ارتماسي انجام دهند صحت آن محل اشكال است .
(مسئله421) اگر براي مرضي كه در چشم اوست روي چشم خود را بچسباند ، بايد وضو و غسل را جبيرهاي انجام دهد ، و احتياط واجب آن است كه تيمم هم بنمايد .
(مسئله422) در هر موردي كه انسان نميداند وظيفهاش تيمم است و يا وضوي جبيرهاي ، بنا بر احتياط واجب بايد هر دو را به جا آورد ، يعني هم تيمم و هم وضو و يا غسل جبيرهاي انجام دهد تا به تحقيق و پرسش وظيفهاش مشخص شود .
(مسئله423) كسي كه وظيفهاش وضو يا تيمم و يا غسل جبيرهاي است ، چنانچه بداند تا پايان وقت عذرش برطرف نميشود ، ميتواند در اول وقت نماز بخواند ، ولي اگر اميد دارد تا پايان وقت عذرش برطرف ميشود احتياط واجب آن است كه صبر كند و اگر عذر او برطرف نشد ، در آخر وقت نماز را با وضو يا غسل يا تيمم جبيرهاي به جا آورد .
(مسئله424) نمازهايي را كه انسان با وضو يا غسل جبيرهاي خوانده است ، اگر عذر او در وقت نماز برطرف شود احتياطا دوباره بخواند ، و اگر وقت سپري شده است نمازي كه خوانده صحيح است و به احتياط واجب براي نمازهاي بعد وضو بگيرد و يا غسل كند .
(مسئله425) كسي كه با وضوي جبيرهاي نماز خوانده ، اگر در اثناي وقت عذرش برطرف شد كشف ميكند از اينكه وضويش صحيح نبوده و اعمالي كه با آن وضو انجام داده باطل بوده است ، بايد آن را اعاده نمايد .