احکام غسل میت
(مسئله698) واجب است ميت مسلمان را ـ پس از پاک كردن بدن او از آلودگي و نجاست ظاهری ـ سه غسل دهند:
اول: اندكي «سدر» در مقداري آب ريخته و با آن نخست سر و گردن و بعد سمت راست و سپس سمت چپ ميت را غسل دهند .
دوم: اندكي كافور در مقداري آب ريخته و دوباره به همان ترتيب ميت را غسل دهند .
سوم: با مقداری آب خالص براي بار سوم ميت را به همان ترتيب غسل دهند .
(مسئله699) سدر و كافور بايد به اندازه‌اي باشد كه بگويند آب با سدر و كافور مخلوط شده است ، و به اندازه‌اي هم زياد نباشد كه آب را مضاف نمايد .
(مسئله700) اگر سدر يا كافور و يا هر دو به اندازه كافي پيدا نشود ، بنا بر احتياط واجب بايد به مقداري كه دسترسي دارند در آب بريزند ؛ و چنانچه به هيچ وجه يافت نشود يا استعمال آن جايز نباشد ـ مثل آنكه غصبي باشد ـ بايد به جاي هر كدام كه ممكن نيست ميت را با آب خالص غسل بدهند .
(مسئله701) «غسل ميت» مانند «غسل جنابت» است ؛ و احتياط واجب آن است كه تا غسل ترتيبي ممكن است ميت را غسل ارتماسي ندهند ؛ و احتياط مستحب آن است كه در غسل ترتيبي هر يك از سه قسمت بدن را در آب فرو نبرند ، بلكه آب را روي آن بريزند .
(مسئله702) كسي‌كه براي حج احرام بسته است اگر پيش از تمام كردن سعي بين صفا و مروه بميرد نبايد او را با آب كافور غسل دهند ، و به جاي آن بايد با آب خالص غسلش بدهند ؛ همچنين است اگر در احرام عمره پيش از كوتاه كردن مو يا گرفتن ناخن بميرد .
(مسئله703) طفل مسلمان ـ گرچه از زنا باشد ـ اگر بميرد غسل او واجب است ؛ ولي غسل و كفن و دفن كافر و اولاد او مطابق آداب اسلامي جايز نيست ؛ و كسي كه از كودكي ديوانه بوده و در حال ديوانگي بالغ شده ، چنانچه پدر يا مادر و يا يكي از آنان مسلمان باشند بايد او را بعد از مردن غسل داد ؛ و اگر هيچ كدام از آنان مسلمان نباشند غسل دادن او جايز نيست .
(مسئله704) جنين سقط شده اگر چهار ماه يا بيشتر دارد بايد غسل داده شود؛ و اگر چهار ماه ندارد بنا بر احتياط واجب او را در پارچه‌اي بپيچند و بدون غسل دفن كنند .
(مسئله705) كسي‌كه ميت مسلمان دوازده امامي را غسل مي‌دهد بايد مسلمان دوازده امامي و عاقل و بنا بر احتياط واجب بالغ و دانا به مسائل غسل باشد ، و به قصد قربت ميت را غسل دهد ، و در ابتداي غسل دوم و سوم هم نيت غسل را تجديد نمايد .
(مسئله706) زن يا مرد نمي‌توانند جنس مخالف خود را غسل دهند ، مگر زن و شوهر ؛ گرچه احتياط مستحب آن است كه زن يا شوهر نيز يكديگر را غسل ندهند . ولي اگر مرد مي‌تواند دختر بچه‌اي را كه سن او بيشتر از سه سال نباشد و زن هم براي غسل دادن او پيدا نشود غسل دهد ؛ زن هم مي‌تواند پسر بچه‌اي را كه سه سال بيشتر ندارد ـ چه مرد براي غسل دادن او پيدا شود يا نه ـ غسل دهد .
(مسئله707) اگر براي غسل ميت جنس موافق او پيدا نشود ، مرد يا زنهايي كه با ميت محرمند مي‌توانند از زير لباس يا چيز ديگري كه بدن ميت را بپوشاند او را غسل دهند و اگر جنس مخالف محرم هم پيدا نشود ، جنس مخالف نامحرم مي‌تواند ميت را از زير لباس غسل دهد .
(مسئله708) اگر ميت و كسي كه او را غسل مي‌دهد هر دو مرد يا هر دو زن و يا با يكديگر محرم باشند ، جايز است غير از عورت جاهاي ديگر ميت برهنه باشد .
(مسئله709) نگاه كردن به عورت ميت حرام است ، و اگر كسي كه غسل مي‌دهد نگاه كند معصيت كرده ولي غسل باطل نمي‌شود . اما در زن و شوهر نگاه كردن اشكال ندارد ، هرچند كراهت دارد ؛ و كراهت در عورت زن شديدتر است .
(مسئله710) اگر جايي از بدن ميت نجس باشد بنا بر احتياط واجب بايد پيش از آنكه آنجا را غسل دهند آب بكشند ؛ و احتياط مستحب آن است كه تمام بدن ميت پيش از شروع به غسل پاك باشد .
(مسئله711) كسي‌كه در حال جنابت يا حيض مرده ، لازم نيست او را غسل جنابت يا حيض دهند ؛ و تنها غسل ميت كافي است . همچنين است اگر غسل ديگري به عهدة او بوده باشد .
(مسئله712) احتياط واجب آن است كه براي غسل دادن ميت مزد نگيرند ؛ ولي مزد گرفتن براي كارهاي مقدماتي غسل ـ مثل شستن بدن و تنظيف ميت ـ حرام نيست .
(مسئله713) اگر براي غسل ميت آب پيدا نشود يا استفاده از آن مانع داشته باشد ، بنا بر احتياط واجب بايد به جاي هر غسل يك تيمم بدهند و پس از آنكه يک تيمم ديگر هم به جاي سه غسل بدهند ؛ و اگر در يكي از سه تيمم قصد مافي الذمه كنند (يعني نيت كند آنچه را كه شرعا بر عهده اوست انجام دهد) تيمم چهارم لازم نيست .
(مسئله714) كسي‌كه ميت را تيمم مي‌دهد بايد دست خود را به زمين بزند و به صورت و پشت دستهاي ميت بكشد ؛ و اگر ممكن باشد احتياط واجب آن است كه دست ميت را هم به زمين بزند و به صورت و پشت دستهايش بكشد .
(مسئله715) شهيدي كه در ميدان جنگ و در معركه پيش از آنكه به سراغ او بيايند به شهادت رسيده و جان داده باشد غسل و كفن ندارد ، و بايد او را با لباسهاي خود بدون غسل دفن كنند ؛ چه جنگ در زمان امام(ع) و به اذن و اجازه امام(ع) باشد ، يا اين‌كه براي دفاع از اسلام و كشور اسلامي به شهادت رسيده باشد .