تشهد نماز
(مسئله1121) نمازگزار بايد در ركعت دوم تمام نمازهاي واجب و مستحب و ركعت سوم نماز مغرب و ركعت چهارم نمازهاي چهار ركعتي پس از سجدة دوم بنشيند و در حالي كه بدنش آرام است بگويد: «أشْهَدُ أنْ لا إله إلّا اللهُ وَحْدَهُ لاشَريكَ لَهُ ، وَ أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسولُهُ ، أللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» .
(مسئله1122) كلمات تشهد باشد به عربي صحيح و به طوري كه معمول است پشت سر هم گفته شود .
(مسئله1123) اگر نمازگزار تشهد را عمداً نخواند نمازش باطل است ؛ و اگر آن را فراموش كند و بايستد يكي از دو صورت را دارد:
1ـ چنانچه پيش از رسيدن به ركوع متوجه شود ، بايد بنشيند و تشهد را بخواند و دوباره بايستد و تسبيحات يا حمد را بخواند و پس از سلام نماز بنا بر احتياط براي هر يك از ايستادن بيجا و چيزهايي كه خوانده ـ اگر خوانده باشد ـ دو سجده سهو به جا آورد .
2ـ چنانچه در ركوع يا پس از آن متوجه شود ، بايد نماز را تمام كند و پس از سلام نماز بنا بر احتياط تشهد را قضا نمايد و نيز براي تشهد فراموش شده دو سجدة سهو نيز به جا آورد .
(مسئله1124) مستحب است در حال تشهد بر ران چپ بنشيند و روي پاي راست را بر كف پاي چپ بگذارد و پيش از تشهد بگويد: «ألْحَمْدُلِلّهِ» يا بگويد: «بِسْمِ اللّهِ وَ بِاللّهِ وَ الْحَمْدُلِلّهِ وَ خَيْرُ الأَََسْماءِ لِلّهِ» ؛ همچنين مستحب است دستها را بر رانها بگذارد و انگشتها را به يكديگر بچسباند و به دامان خود نگاه كند ، و پس از تمام شدن تشهد چنانچه در ركعت آخر نباشد بگويد: «وتَقَبَّلْ شَفاعَتَهُ وَ ارْفَعْ دَرَجَتَهُ».
(مسئله1125) مستحب است زنها در وقت خواندن تشهد ، رانها را به هم بچسباند .
كيفيت سلام نماز
(مسئله1126) پس از تشهد ركعت آخر مستحب است نمازگزار در حالي كه نشسته و بدنش آرام است بگويد: «ألسَّلامُ عَلَيْكَ أيُّهَا النَّبِيُّ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَكاتُهُ» ؛ و پس از آن واجب است بگويد: «ألسَّلامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَكاتُهُ» يا بگويد: «ألسَّلامُ عَلَيْنا و عَلي عِبادِاللهِ الصّالِحينَ» ؛ ولي اگر اين سلام را بگويد ، احتياط مستحب آن است كه بعد از آن «ألسَّلامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَكاتُهُ» را هم بگويد .
(مسئله1127) سلام آخرين جزء نماز است و با گفتن سلام از نماز خارج ميشود و بعد از آن انجام دادن چيزهايي كه نماز را باطل ميكند مانعي ندارد ، مگر اينكه نماز احتياط و يا سجدة سهو را انجام دهد .
(مسئله1128) پيش از سلامهاي واجب مستحب است بگويد: «السَّلامُ عَلَيْكَ أيُّهَا النَّبِيُّ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَكاتُهُ» ولي نميتوان با آن از نماز خارج شد براي جزء اخير نماز و خروج از آن بايد سلام واجب گفته شود .
(مسئله1129) اگر نمازگزار از روي عمد سلام واجب نماز را نگويد نمازش باطل است ؛ ولي اگر آن را فراموش نمايد و پس از اندك زماني يادش آيد يكي از سه صورت را دارد:
1ـ اگر صورت نماز به هم نخورده و كاري كه با نماز منافات دارد انجام نداده باشد ، سلام را بگويد و نمازش صحيح است .
2ـ اگر كاري كه فقط عمدي آن نماز را باطل ميكند از روي اشتباه انجام داده ، مثلاً سخن گفته باشد ، سلام نماز را بگويد و دو سجده سهو نيز به جا آورد .
3ـ اگر كاري كه عمدي و سهوي آن نماز را باطل ميكند انجام داده ، مثلاً پشت به قبله كرده باشد ، بنا بر احتياط واجب دو سجدة سهو به جا آورد و نماز را نيز دوباره بخواند.
(مسئله1130) سلام نماز نيز بايد دنبال هم و به عربي صحيح گفته شود ، و بدن نمازگزار در حال گفتن سلام آرام باشد .
(مسئله1131) اگر نمازگزار پس از فراغت از نماز شك كند كه سلام گفته يا نه ، بنا را بر صحت نماز ميگذارد و به شک خود اعتنا نميكند و ميزان در فراغت از نماز اين است كه خود را فارغ از آن بيابد و مشغول كار ديگري چون تعقيبات نماز و يا كار ديگري شده باشد .
(مسئله1132) اگر نمازگزار پيش از آنكه تعداد ركعات نماز كامل شود اشتباهاً سلام بدهد ، اگر كاري كه عمدي و سهوي آن نماز را باطل ميكند مرتكب نشده ، نمازش را كامل ميكند و نماز صحيح است ، در غير اين صورت نمازش باطل ميشود .