1ـ نصاب شتر
(مسئله 1961) «شتر» دوازده نصاب دارد:
اول: «پنج شتر» كه زكات آن يک گوسفند است؛ و تا تعداد شتر به اين مقدار نرسد زكات ندارد .
دوم: «ده شتر» كه زكات آن دو گوسفند است .
سوم: «پانزده شتر» كه زكات آن سه گوسفند است .
چهارم: «بيست شتر» كه زكات آن چهار گوسفند است .
پنجم: «بيست و پنج شتر» كه زكات آن پنج گوسفند است .
ششم: «بيست و شش شتر» كه زكات آن يك شتر ماده است كه يك سال آن تمام شده باشد .
هفتم: «سي و شش شتر» كه زكات آن يك شتر ماده است كه دو سال آن تمام شده باشد .
هشتم: «چهل و شش شتر» كه زكات آن يك شتر ماده است كه سه سال آن تمام شده باشد .
نهم: «شصت و يك شتر» كه زكات آن يك شتر ماده است كه چهار سال آن تمام شده باشد .
دهم: «هفتاد و شش شتر» كه زكات آن دو شتر ماده است كه دو سال آن تمام شده باشد .
يازدهم: «نود و يك شتر» كه زكات آن دو شتر ماده است كه سه سال آنها تمام شده باشد .
دوازدهم: «صد و بيست و يك شتر و بالاتر از آن» كه بايد يا براي هر چهل شتر يك شتر كه دو سال آن تمام شده بدهد ، يا براي هر پنجاه شتر يك شتر كه سه سال آن تمام شده بدهد ، و يا به هر دو شكل حساب كند ؛ و در هرحال بايد طوري محاسبه كند كه چيزي باقي نماند و اگر باقي ماند از نه شتر بيشتر نباشد ؛ مثلاً اگر صد و چهل شتر دارد ، بايد براي صد شتر دو شتري كه سه سال آنها تمام شده ، و براي چهل شتر ديگر يك شتر كه دو سال آن تمام شده بدهد . و شتر زكات بايد ماده باشد .
(مسئله 1962) شترهاي بين دو نصاب زكات ندارد ؛ پس اگر تعداد شترها از نصاب اول كه پنج شتر است بيشتر باشد ، تا هنگاميكه به نصاب دوم كه ده شتر است نرسيده باشد تنها بايد زكات نصاب اول پرداخت شود ؛ همچنين است در نصابهاي بعد .
(مسئله 1963) شتر عربي كه دوكوهانه است و شتر غير عربي كه يك كوهان دارد از يك جنس محسوبند ، و در زكات مثل هم ميباشند .
2ـ نصاب گاو
(مسئله 1964) «گاو» دو نصاب دارد:
اول: «سی رأس» كه اگر شرايط ديگر را داشته باشد زكات آن يک گوسالهاي است كه يك سال آن تمام شده باشد ؛ و كمتر از آن زكات ندارد .
دوم: «چهل رأس» كه زكات آن يك گوساله مادهاي است كه دو سال آن تمام نشده باشد . و زكات بين اين دو نصاب واجب نيست ؛ مثلا كسيكه سي و نه رأس گاو دارد فقط بايد زكات سي رأس را بدهد ؛ همچنين اگر از چهل گاو بيشتر داشته باشد ، تا به شصت نرسيده فقط بايد زكات چهل رأس آن را بدهد ، و پس از آنكه به شصت گاو رسيد ، چون دو برابر نصاب اول را دارد بايد دو گوسالهاي كه يك سال آنها تمام شده بدهد . همچنين هر چه بالا رود ، بايد يا «سي تا سي تا» حساب كند يا « چهل تا چهل تا » و يا با «سي و چهل» محاسبه نمايد ، به گونهاي كه يا اصلا چيزي باقي نماند و يا اگر باقي ميماند بيشتر از نه رأس نباشد .
(مسئله 1965) زكات «گاو ميش» همانند زكات «گاو» است .
3ـ نصاب گوسفند
(مسئله 1966) بنا بر احتياط واجب «گوسفند» پنج نصاب دارد .
اول: «چهل رأس» كه زكات آن يك گوسفند است ؛ و كمتر از آن زكات ندارد .
دوم: « صد وبيست و يك رأس» كه زكات آن دو گوسفند است .
سوم: «دويست و يك رأس» كه زكات آن سه گسفند است .
چهارم: «سيصد و يك رأس» كه زكات آن چهار گوسفند است .
پنجم: «چهارصد رأس و بالاتر از آن» كه بايد براي هر صد گوسفند يک گوسفند يك گوسفند به عنوان زكات بدهد .
(مسئله 1967) لازم نيست زكات را از گوسفندي كه مشمول زكات شده بدهد ؛ بلكه اگر گوسفند ديگري را بدهد يا مطابق قيمت آن پول پرداخت نمايد كافي است . ولي اگر بخواهد جنس ديگري بدهد در صورتي بدون اشكال است كه براي فقرا بهتر باشد و در هر صورت بهتر بلكه احوط آن است كه از همان جنس پرداخت نمايد .
(مسئله 1968) گوسفندهاي بين دو نصاب زكات ندارد ؛ پس اگر شمار گوسفندها از نصاب اول بگذرد ، تا هنگاميكه به نصاب دوم نرسيده تنها بايد زكات نصاب اول پرداخت شود ؛ همچنين است در نصابهاي بعد .
(مسئله 1969) «بز ، ميش و شيشك» در زكات با هم فرقي ندارند . ولي اگر ميش را براي زكات انتخاب ميكند بنا بر احتياط يك سال آن تمام شده باشد ؛ و اگر بز را انتخاب ميكند دو سال آن تمام شده باشد ؛ هر چند اگر ميش هفت ماه و بز يك سالش تمام شده باشد كفايت ميكند .
(مسئله 1970) در گوسفند هرگاه تمام نصاب از جنس نر باشد زكات آن را ميتواند از جنس ماده بدهد ؛ همچنين اگر تمام آن ماده باشد ؛ ميتواند زكات آن را از جنس نر بدهد .