مستحبات سعی
(مسئله 487) 1ـ مستحب است پس از نماز طواف و پيش از سعي از آب زمزم بنوشد و از آن بر سر و پشت و شكم خود بريزد و بگويد: أللَّهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً وَ رِزْقاَ واسِعاَ وَ شِفاءً مِنْ كُلِّ داءٍ وَ سُقْمٍ.
2ـ به طرف حجرالاسود برود و آن را لمس نمايد و ببوسد و به آن اشاره نمايد.
3ـ از دري كه مقابل حجرالاسود است با آرامش و وقار به طرف كوه صفا برود از بالاي آن به خانة كعبه و ستوني كه حَجَرالأسود در آن قرار دارد متوجه شود و به آن نگاه كند، و حمد و ثناي خدا را بجا آورد و نعمتها و خوبيهاي او را در حق خود به ياد آورد.
4ـ پس از آن: هفت مرتبه: «اللهُ اكبر» و هفت مرتبه: «الحمدُ لله» و هفت مرتبه: «لا إله إلا الله» بگويد.
5ـ آنگاه سه مرتبه بگويد: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ هُوَ حَيٌّ لَايَمُوتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلي كُلِّ شَئ قَدِيرٌ.»
6ـ سپس صلوات بر پيغمبر و آل او بفرستد و سه مرتبه بگويد: «اَللهُ اَكْبَرُ عَلي مَاهَدَانَا وَ الْحَمْدُ لِلهِ عَلي مَا أَوْلَانَا وَ الْحَمْدُ لِلهِ الْحَيِّ الْقَيُّومِ وَ الْحَمْدُ لِلهِ الْحَيِّ الدَّائِمِ.»
7ـ پس سه مرتبه بگويد: «أشْهَدُ أنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ لَانَعْبُدُ إِلَّا إِيَّاهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ.»
8 ـ پس سه مرتبه بگويد: «أللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَ الْعَافِيَةَ وَ الْيَقِينَ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ.»
9ـ پس سه مرتبه بگويد: «أللَّهُمَّ آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَهً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذابَ النَّارِ.»
10ـ پس صد مرتبه بگويد: «اللهُ اكبر» و صد مرتبه: «لا إله إلّا الله» و صد مرتبه: «الحمدُ لله» و صد مرتبه: «سبحانَ الله».
11ـ پس بگويد: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ أَنْجَزَ وَعْدَهُ وَ نَصَرَ عَبْدَهُ وَ غَلَبَ الْاَحْزابَ وَحْدَهُ، فَلَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ. أَللَّهُمَّ بارِكْ لِي فِي الْمَوتِ وَ فِيمَا بَعْدَ الْمَوتِ، أللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِن ظُلْمَةِ الْقَبْرِ وَ وَحْشَتِهِ أللَّهُمَّ أَظِلَّنِي فِي ظِلِّ عَرْشِكَ يَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّكَ.»
12ـ و بسيار تكرار كند سپردن دين و نفس و اهل خود را به پروردگار خود.
13ـ پس بگويد: «اَسْتَودعَ اللهَ الرَّحْمنَ الرَّحِيمَ الَّذِي لَا تَضِيعُ وَدائعُهُ دِينِي وَ نَفْسِي وَ أهْلِي، أَللَّهُمَّ اسْتَعْمِلْنِي عَلي كِتابِكَ وَ سُنَّةِ نَبِيِّكَ وَ تَوَفَّنِي عَلي مِلَّتِهِ وَ أعِذْنِي مِنَ الْفِتْنَةِ.»
14ـ پس سه مرتبه بگويد: «اللهُ اكبر» و دوباره اين دعا را تكرار كند؛ پس يك تكبير بگويد و باز دعا را بخواند. و اگر همة اين دعاها را نمي‌تواند بخواند هر قدر مي‌تواند بخواند.[1]
از حضرت امام صادق (علیه السلام) نقل شده است كه فرمودند: «پيامبر خدا(صلی الله علیه و آله) به اندازة خواندن يك سورة بقره با تأنّي بر روي كوه صفا مي‌ايستادند.»
15ـ و در روايتي وارده شده است كه اميرالمؤمنين(علیه السلام) وقتي بالاي كوه صفا مي‌رفتند رو به كعبه مي‌كردند و دستها را بلند كرده اين دعا را مي‌خواندند:
أَللَّهُمَّ اِغْفِرْلِي كُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتُهُ قَطُّ فَاِنْ عُدْتُ فَعُدْ عَلَيَّ بِالْمَغْفِرَةِ فَاِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ، أَللَّهُمَّ افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ فَاِنَّكَ إِنْ تَفْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ تَرْحَمْنِي وَ إِنْ تُعَذِّبْنِي فَأَنْتَ غَنِيٌّ عَنْ عَذابِي وَ أَنَا مُحْتَاجٌ إِلي رَحْمَتِكَ فَيَا مَنْ أَنَا مُحْتَاجٌ إِلي رَحْمَتِهِ اِرْحَمْنِي، أَللَّهُمَّ لَا تَفْعَلْ بِي مَا أَنَا أَهْلُهُ فَاِنَّكَ إِنْ تَفَعَلْ بِي مَا أَنَا أَهْلُهُ تُعَذِّبْنِي وَ لَمْ تَظْلِمْنِي . أَصْبَحْتُ أَتَّقِي عَدْلَكَ وَ لَا أَخافُ جَوْرَكَ فَيَا مَنْ هُوَ عَدْلٌ لَا يَجُورُ اِرْحَمْنِي.[2]
16ـ پس بگويد: «يا مَنْ لَايَخِيبُ سائِلُهُ وَ لَايَنْفَدُ نائِلُهُ صَلِّ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد، وَ أَعِذْنِي مِنَ النَّارِ بِرَحْمَتِكَ.»
و در حديث وارده شده: هر كه مي‌خواهد مال او زياد شود، توقف بر صفا و مروه را طول دهد.
17ـ هنگامي‌كه به مروه رسيد، بالاي آن برود و به طرف خانة كعبه متوجه شود و آنچه را در صفا انجام داده بجا آورد و دعاهاي آنجا را بخواند و از خدا بخواهد حاجات او را برآورده فرمايد؛ پس بگويد:
أللَّهُمَّ يا مَنْ أَمَرَ بِالْعَفْوِ يا مَنْ يَجْزِي عَلَي الْعَفْوِ يا مَنْ دَلَّ عَلَي الْعَفْوِ يا مَنْ زَيَّنَ الَْْعَفْوَ يا مَنْ يَثِيبُ عَلَي الْعَفْوِ يا مَنْ يُحِبُّ الْعَفْوَ يا مَنْ يُعْطِي عَلَي الْعَفْوِ يا مَنْ يَعْفُو عَلَي الْعَفْوِ يا رَبَّ الْعَفْوِ؛ الْعَفْوَ الَعَفْوَ الْعَفْوَ.
18ـ مستحب است نزد خدا تضرع نمايد و گريه كند و اگر نمي‌تواند، حالت گريه به خود بگيرد و كوشش نمايد از چشمانش اشک خارج شود هر چند به مقدار پر مگسي باشد؛ و زياد دعا كند.
19ـ خوب است بخواند: «أَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأََلُكَ حُسْنَ الظَّنِ بِكَ عَلي كُلِّ حَالْ، وَ صِدْقَ النِّيَةِ فِي التَّوَكُّلِ عَلَيْكَ.»
20ـ هنگام برگشتن به طرف صفا نيز مانند آمدن به طرف مروه عمل نمايد، و همچنين پس از برگشتن، برصفا و مروه اعمال گذشته را تكرار نمايد؛ و بر زنها به طور كلی شتاب و هَروَله نيست.
_________________________
[1] ـ الكافي 4/431
[2] ـ الكافي 4/432 ـ وسائل الشيعه 9/518